Bulshooyinka xoolo dhaqatada ah ee ka kala socda xaafadaha Chari iyo Ngaremara ee ismaamulka Isiolo, degmada Waso oo ka tirsan maamul goboleedka Samburu iyo degmada Laisamis oo ka tirsan dowlad deegaanka Marsabit ayaa saxiixay heshiis nabadeed oo looga gol leeyahay in lagu soo afjaro colaado beeleed oo sanado badan ka socotay xuduuda ay wadaagaan.
Heshiiskan ayaa daba socdaa madal saddex maalmood ah oo daneeyayaal ah oo ay isugu yeertay Golaha Horumarinta Degmooyinka Xudduudaha (FCDC) ee hoos yimaada barnaamijka Hababka adkeysi leh ee Nidaamyada Deegaanka ee Dabiiciga ah (RANGE).
Hindisaha ayaa isu keenay hogaamiyayaasha, odayaasha, amiirrada, haweenka iyo dhalinyarada gobolka si loo dejiyo waddo cusub oo loo maro nabad waarta.
Wakiilada beesha ayaa carrabka ku adkeeyay baahida loo qabo mas’uuliyadda wadajirka ah si looga hortago soo noqnoqoshada tuugada lo’da iyo dilalka aargoosiga ah.
Waxaa ay u ololeeyeen in la sameeyo booliiska bulshada, xog-wadaaga iyo la shaqaynta hay’adaha dowladda si loo aqoonsado loogana sooco xubnaha dambiilayaasha ah ee ku dhex jira bulshadooda.
Waxaa ay ku booriyeen laamaha ammaanka in ay burburiyaan meesha ay ku dhuumaaleysanayaan, isla markaana ay la socdaan soo laabashada dhallinyarada iska dhigaysa in ay yihiin xoolo dhaqato.
Guddoomiyaha ammaanka dowladda dhexe ku matalo ismaamulka Isiolo Geoffrey Omoding ayaa dhaleeceeyay askarta booliiska ee dib u gurta inta ay socdaan hawlgalada ay ku lug leeyihiin burcad hubaysan, isaga oo ku dooday in falalkan oo kale ay dhiirigeliyaan dambiilayaasha.
Waxaa uu ku booriyay saraakiisha inay codsadaan xoojin, oo ay ku jirto taageerada xagga hawada, waxaa uuna daboolka ka qaaday in dowladda ay haysato gaadiidka gaashaaman ayna diyaar u tahay inay adeegsato hub casri ah oo ay ku jiraan bambaanooyin si looga takhaluso khataraha dadka hubeysan.
Maareeyaha Barnaamijka RANGE ee FCDC, Saiyana Lempara, ayaa rajo ka muujisay in si buuxda looga wada qayb qaato dhammaan daneeyayaasha, oo ay ku jiraan duqeyda, haweenka, iyo kooxaha laga tirada badan yahay si uu hindisaha nabada uu guulaysto.
Waxaa uuna ku booriyay qof kasta oo ka tirsan bulshada in uu kaalin mug leh ka qaato sidii nabad waarta loo heli lahaa.
Josephine Muli, oo ah wakiilka bulshada Turkana ee Ngaremara, ayaa ku baaqday in la xoojiyo maalgashiga waxbarashada iyadoo sheegtay in dugsiyada yihiin habka ugu waxtarka badan ee looga hortagi karo tuuganimada lo’da iyo dhaqamada kale ee dambiyada.
Waxaa ay ku dhiirigelisay hooyooyinka inay si dhow ula xiriiraan wiilashooda si ay uga celiyaan ku biirista kooxaha dambiilayaasha.
Heshiiska nabadeed ayaa waxaa saxiixay wakiilo ka kala socday bulshooyinka Borana, Samburu, Turkana iyo Rendille, iyo sidoo kale mas’uuliyiin ka tirsan maamulka gobolka iyo kan qaranka, iyadoo ay goobjoog ka ahaayeen culumaa’udiinka.
