Hoggaamiyaha Xisbiga Wiper Kalonzo Musyoka ayaa digniin ka soo saaray xaaladda dhaqaalaha ee dalka, isagoo ku eedeeyay dowladda Kenya Kwanza inay dalka u riixayso dhibaato dhaqaale iyo mid maamul iyada oo loo marayo maaraynta deynta aan taxaddarka lahayn iyo isku dayo qarsoon oo lagu doonayo in lagu iibiyo hantida qaranka ee istiraatiijiga ah.
Kalonzo ayaa khudbadda jeediyay intii lagu guda jiray daahfurka Warbixinta Hanti-dhawrka Dadweynaha ee ka dhacday magaalada Nairobi, halkaas oo uu ku ammaanay kooxaha bulshada rayidka ah, Machadka La Xisaabtanka Bulshada (TISA), iyo Okoa Uchumi, oo uu sheegay inay soo bandhigeen sawirka saxda ah ee sida loo isticmaalo hantida dadweynaha.
Waxaa uu sheegay in warbixinta ay ka tarjumayso dhibaatooyinka Kenyaanka, isagoo xusay in deynta dadweynaha ee sii kordheysa ee 12.5 tirilyan aysan ahayn tiro la malayn karo oo fog, balse ay tahay culays dhab ah oo saameeya ganacsiyada, degmooyinka, iyo qoysaska dalka oo dhan.
Hoggaamiyaha Wiper ayaa ku eedeeyay dowladda inay ku lug leedahay amaah aan loo baahnayn, inay buunbuunisay qandaraasyada, inay ka tagtay mashaariicda, iyo inay wiiqayso hay’adaha muhiimka ah ee loo xilsaaray kormeerka.
Kalonzo ayaa sheegay in Kenya ay hadda arkayso dadaallo lagu doonayo in lagu baabi’iyo hantida qaranka ee muhiimka ah sida saamiyada shirkadda isgaarsiinta ee Safaricom, JKIA, iyo Kenya Pipeline, iyada oo aan la helin hufnaan ama ka qaybgal dadweyne.
Mr. Musyoka ayaa sidoo kale taabtay dulqaad la’aanta dowladda ee mucaaradka, isagoo soo jeediyay in mucaaradka uu ahaa qayb lagama maarmaan ah oo ka mid ah dimuqraadiyadda oo ay tahay in la ilaaliyo.
Hogaamiyaha Wiper ayaa markaa shaaca ka qaaday qorshe shan qodob ka kooban oo uu sheegay in aan la sugi karin, oo loogu talagalay in lagu soo celiyo xasilloonida maaliyadeed ee dalka. Qorshahan ayaa waxaa ka mid ah geeddi socod dib u habeyn deyn oo hufan oo dadka ku salaysan si loogu yareeyo muwaadiniinta dhibaatooyinka dhaqaale ee dheeraadka ah.
Madaxweyne ku xigeenkii hore ee dalka ayaa ku baaqay in Baarlamaanka awood loo siiyo inuu bixiyo kormeer dhab ah, iyo sidoo kale ilaalinta xafiisyada dastuuriga ah sida Hantidhawrka Guud, Kormeeraha Miisaaniyadda, iyo EACC si looga fogeeyo cadaadiska siyaasadeed.
Intaa waxaa dheer, Musyoka ayaa ku baaqay in dib u habayn qoto dheer lagu sameeyo maareynta wax iibsiga iyo maalgashiga dadweynaha si loo soo afjaro qandaraasyada la buunbuuniyay, mashaariicda wax kama jiraanka ah, iyo kharashaadka khasaaraha badan, isagoo ku adkaystay in wax kasta oo gaar loo leeyahay ay tahay inay noqdaan kuwo la isku halleyn karo, hufan, oo ku salaysan danta qaranka halkii laga isticmaali lahaa wax ka beddel degdeg ah.
Iyada oo 2027 ay si degdeg ah u soo dhowdahay, Kalonzo ayaa sheegay in Kenya ay mudan tahay hoggaan si sharaf leh ula dhaqma lacagta dadweynaha, la dagaallanka musuqmaasuqa, isla markaana ilaaliya hantida qaranka jiilalka soo socda.
